Van bướm là gì ? cấu tạo và nguyên lý hoạt động van cánh bướm

Van bướm ( Butterfly valve ) là dòng van được sử dụng phổ biến hiện nay trong các hệ thống đường ống lưu dẫn môi chất Có nhiệm vụ chính là đóng mở điều tiết , điều chỉnh dòng môi chất chảy trên hệ thống đường ống dẫn . Van có nhiều ưu điểm như giá thành rẻ , đa dạng kích thước , lắp đặt dễ dàng .

Tên gọi van bướm bắt nguồn từ cấu tạo của van giống con bướm với phần Thân van và cánh van tương tự như hình 2 cánh bướm .

Với đa dạng về kích thước , chất liệu nên có thể bắt gặp Van bướm ở bất kì các hệ thông đường ống dẫn . Van có nhiều kiểu vận hành cơ chế đóng mở khác nhau như :

Van bướm tay gạt ( Hand lever butterfly valve )

Van bướm tay quay ( vô lăng )

Van bướm đóng mở điện ( Electric control butterfly valve )

Van bướm điều khiển khí nén ( Pneumatic control butterfly valve )

Với kiểu thiết kế thông minh và có 2 dạng kết nối chủ yếu là wafer và mặt bích giúp cho việc lắp đạt và chọn lựa sản phẩm dễ dàng hơn rất nhiều .

Hiện nay trên thị trường có đa dạng các dòng sản phẩm van bướm với các thưuơng hiệu lâu năm như van bướm samwoo-Hàn quốc , Van bướm wonil-Hàn quốc , Van bướm DHC , Van bướm OHO , Van bướm tomoe

( Van cánh bướm ) 

CẤU TẠO CHÍNH CỦA VAN BƯỚM

Van cánh bướm có cấu tạo gồm các bộ phận :

Thân van được sản xuát với đa dạng chất liệu như gang , inox , thép , nhựa PVC cao cấp .Mỗi dòng chất liệu khác nhau phù hợp cho từng hệ thống , môi chất khác nhau do tính đặc thù của vật liệu .

Cánh van được thiết kế dạng đĩa tròn xoay quanh trục ly tâm Để thực hiện quá trình dóng mở , điều tiết lưu lượng của môi chất trên hệ thống .

Trục van bằng các chất liệu chịu lực như thép , inox có độ cứng và tính ổn định khi hoạt động liên tục trong thời gian dài .

Goăng làm kín có nhiệm vụ kết hợp với cánh van để quá trình đóng van ngăn chặn 100% dòng mô chất di qua và là bộ phận liên kết giữa van và các mặt bích kết nối đường ống , ngăn chặn bụi bẩn , tác nhân bên ngoài xâm nhập vào hệ thống đường ống .

Bộ phận điều khiển đóng vai trò chính trong việc đóng mở , điều tiết lưu luọng dòng chảy của môi chất trên hệ thống với 2 kiểu vận hành thủ công là dạng tay gạt và dạng tay quay ( vô lăng ) . Ngoài ra trong quá trình hiện đại hóa dây chuyền thì van cánh bướm còn được thiết kế lắp đặt thêm các bộ phận điều khiển bằng điện hoặc điều khiển bằng khí nén được vận hành hoàn toàn tự động .

( Cấu tạo van bướm )

PHÂN LOẠI CÁC DÒNG VAN BƯỚM

Hiện nay trên thị trường có đa dạng các dòng van bướm khác nhau .Việc chọn lựa và sử dụng phù hợp cho từng hệ thống khác nhau Phụ thuộc vào dòng môi chất , áp lực của hệ thống đường ống . Có nhiều cách để phân loại van bướm khác nhau .

PHÂN LOẠI VAN CÁNH BƯỚM THEO CÁCH VẬN HÀNH

Van bướm tay gạt là dạng van sử dụng cơ chế đóng mở dạng gạt sang trái hoặc sang phải để điều chỉnh đóng mở của cánh van theo một góc 90 độ . Khi gạt tay gạt một góc 90 độ vuông góc mới thân van là khi mà cánh van mở cực đại lưu lượng dòng chảy có thể đi qua tối đa công suất thiết kế của hệ thống . Khi gạt tay gạt ngược lại với chiều mở góc 90 độ cánh van và gioăng làm kín sẽ được kép kín hoàn toàn ngăn chặn dòng môi chất chảy qua .Ưu điểm của van bướm tay gạt là giá thành rẻ , dễ dàng lắp đặt và sử dụng , đa dạng về chất liệu . Nhược điểm là kiểu vận hành tay gạt khá tốn sức , van bướm tay gạt có kích thướng phù hợp với các đường ống bé từ DN50-DN250 .

Van bướm dạng tay quay cũng là thiết bị có kiểu vận hành thủ công bằng tay nhưng Cơ chếvận hành đóng mở của van thay bằng dạng tay quay vô lăng .Ưu thế lớn của dòn van tay quay là có các bộ phận trợ lực nên kích thước van dùng tay quay cũng có thể lớn hơn so với dòng tay gạt là từ DN50 đén DN600 , Dử dụng cho các hệ thống hơi , khí nén lớn , đường ống cấp nước lớn hơn . Nhược điểm là thời gian đóng mở chậm hơn van tay gạt .

Van bướm điều khiển điện (Electric control butterfly valve ) là dòng van cánh bướm có cơ câu chuyền động đóng mở bằng điện thay vì vận hành thủ công như tay gạt và tay quay . Van bướm điều khiển điện được thiết kế gọn gàng , vận hành êm và sử dụng nhiều loại nguồn điện khác nhau như 24V , 110V , 220V , 380V có thể lắp đặt cho nhiều hệ thống khác nhau . Van bướm điều khiển điện được sử dụng nhiều trong các hệ thống tự động hóa . Được cài đặt điều khiển từ xa qua các tủ điều khiển , màn hình điều khiển trung tâm giúp giảm chi phí vận hành , giảm nhân công . Van bướm đóng mở điện có 2 kiểu vận hành đóng mở chính là vận hành đóng mở on/off và vận hành đóng mở dạng tuyến tính chủ yếu dùng cho mục đích điều tiết dòng chảy.

Van bướm điều khiển khí nén ( Pneumatic control butterfly valve ) là dòng van bướm được gắn thêm bộ đièu khiển bằng khí nén để vận hành đóng mở . Van bướm đóng mở khsi nén có thời gian đóng mở nhanh , 1-3S là hoàn tất quá trình đóng mở của van . Bộ điều khiển khí nén cũng được hgắn thêm các thiếtbị như bộ điều khiển tuyến tính , bộ hiển thị , Van điện từ để cung cấp và ngắt khí nén .

PHÂN LOẠI VAN BƯỚM VỀ CHẤT LIỆU

Van bướm thân gang cánh gang , là dòng van có chất liệu chủ yếu là gang dòng chất liệu này có giá thành van rẻ , được ứng dụng nhiều trong các hệ thống nước không có chứa chất ăn mòn cao như nước sạch , nước sông , hệ thống tưới tiêu ,v.v...

Van bướm inox Được sản xuất và chế tạo bằng các chất liệu như inox 304 , inox 316 , v.v... có khả năng chống chịu ăn mòn cao Chịu được nhiệt độ lên đến 220 độ C , Chịu được áp lực cao của hệ thống .

Van bướm vi sinh Được làm bằng các chất liệu như inox 316 , inox 316L Không rỉ và được đánh bóng có độ sáng mịn , khả năng chống bám bụi tốt . Van thường được ứng dụng trong các hệ thống thực phẩm , dược phẩm .

Van bướm thân gang cánh inox đây là dòng van có chất liệu thân van bằng gang , cánh van bằng inox có khả năng chịu được áp xuất , khả năng chống ăn mòn và lắp đặt được cho nhiều hệ thống khác nhau , van bướm thân gng cánh inox được sử dụngnhiều hiện nay trong các hệ thống cấp thoát nước , v.v...

Van bướm nhựa là dòng van được sản xuất bằng cac chất liệu nhựa cao cấp như UPVC , CPVC có khả năng chống chịu ăn mòn cao , Chịu được áp lực . Van bướm nhựa đường sử dụng chủ yếu trong các hệ thống lọc , hệ thống dẫn hóa chất có tính ăn mòn cao .

PHÂN LOẠI VAN BƯỚM THEO KIỂU KẾT NỐI

Hiện nay trên thị trường van cánh bướm có 3 dạng kết nối chính đó là :

Kiểu kết nối mặt bích ( Flange butterfly valve ­­­) Là dạng kết nối giữa mặt bích và các lỗ khoan trên thân van theo tiêu chuẩn khác nhau . Van bướm mặt bích thường được dùng trong các hệ thống đường ống lớn , kích thước DN400-DN1000

Kiểu kết nối wafer ( wafer butterfly valve ) Là dạng kếtnối được kẹp giữa 2 mặt bích có các đệm làm kín ở giữa , đối với van bướm wafer được thiết kế gọn gàng khi lắp đặt sẽ nằm gọn bên trong 2 mặt bích . Với kiểu thiết kế này sẽ giúp van sau khi lắp đặt lên đường ống sẽ được chắc chắn hơn

Kiểu kết nối tai bích ( lug Type butterfly valve ) Có kiểu dáng dạng tai với các lỗ khoan hoặc ren đều quanh thân van . Thiết kế này giúp cho việc cố định van vào đường ống được chắc chắn và bền hơn .

THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA VAN BƯỚM

Kích thước : DN50-DN1000

Chất liệu : Gang , inox , thép , nhựa PVC ,v.v..

Gioăng làm kín : EPDM , PTFE , Inox , PDR , v.v...

Kiểu kết nối : wafer , mặt bích , tai bích

Áp lực : PN10 , PN15 , PN25 ,v.v...

Tiêu chuẩn : ANSI , DIN , PN , BS , JIS , v.v...

Nhiệt độ làm việc : -10-250 độ C

Môi trường làm việc : nước , hóa chất , dầu khí , bột , xăng dầu , v.v...

Hãng sản xuất : samwoo , wonil , YDK , AUT , v.v...

Xuất Xứ : Trung quốc , Đài Loan , Hàn Quốc , Nhật Bản , Ý , Thổ nhĩ kỳ ,v.v...

ỨNG DỤNG CỦA VAN CÁNH BƯỚM

Van bướm là thiết bị cơ khí được lắp đặt ở hầu hết các hệ thống đường ống dẫn như :

Van bướm ứng dụng trong dây chuyền sản xuất bột , xi măng , hóa chất , dầu khí , thực phẩm , đồ uống ,v.v..

Van cánh bướm được ứng dụng trong hệ nước như nhà máy thủy điện , hệ thống cung cấp nước sinh hoạt , nước tưới tiêu hoa màu , hệ thống xử lý nước thải nhà máy , khu công nghiệp , khu đô thị ,v....

Van bướm Được ứng dụng trong hệ thống PCCC , các dòng xe cứu hỏa chuyên dụng , hệ thống đường ống cung cấp nước cho PCCC.

Van bướm cũng được lắp đặt cho Các hệ thống trên tàu thuyền , v.v..

NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA VAN BƯỚM

Khi lắp đặt van bướm trên hệ thống thường thì khi này trạng thái van sẽ đóng hoàn toàn , đĩa van sẽ kết hợp với gioăng làm kín ngăn chặn toàn bộ dòng môi chất chảy qua quá trình mở van diễn ra đối với từng kiểu vận hành khác nhau nhưng cơ chế đóng mở cánh van có 1 cơ chế chung Tác động 1 lực lên trục van để cánh van xoay 1 góc 90 độ đây là trạng thái van mở cực đại giúp cho môi chất chạy qua đường ống đạt hiệu mức tối đa nhất .

Tùy thuộc vào góc mở của van và yêu cầu của từng hệ thống để chúng ta có thể điều chỉnh cánh van theo các góc mở khác nhau để điều tiết lưu lượng của dòng chảy ( đối với dạng điều khiển tuyến tính )

Không nên quá lạm dụng chức năng điều tiết theo góc mở của van bướm vì cánh van dạng đĩa hoạt động điều tiết lâu ngày sẽ bị mài mòn và độ làm kín sẽ bị giảm dần .

HƯỚNG DẪN LẮP ĐẶT VÀ VẬN HÀNH VAN BƯỚM AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van cánh bướm khá đơn giản và dễ dàng tiếp thu . Để vạn hành van cần nắm vứng những yếu tố sau đây :

Trước khi lắp đặt van cần kiểm tra kích thước của hệ thống và kích thước van phù hợp với nhau .

Vệ sinh sạch sẽ các bền mặt tiếp xúc giữa van và mặt bích để quá trình lắp đặt không bị các vật chất xug quanh đi vào hệ thống đường ống .

Khi lắp van cần được kiểm tra cánh van trong trạng thái đóng hoàn toàn để tránh bị hư hại đến kết cấu gioăng làm kín , giảm độ làm kín của gioăng.

Đặt khoảng cách mặt bích tiếp nối phù hợp để tránh tình trạng rò rỉ chất lỏng ra bên ngoài .

Lắp đặt van ở những vị trí phù hợp với từng hệ thống khác nhau .

Bảo dưỡng kiểm tra định kỳ để van luôn hoạt động trong trạng thái tốt nhất và thay thế khi đã sảy ra hư hỏng .

CÁC LỖI THƯỜNG GẶP KHI VẠN HÀNH VAN BƯỚM

Trong có trình sử dụng và vận hành van bướm sẽ sảy ra một số lỗi mà người vận hành thường sẽ gặp như sau :

Van bướm không đóng hết hoàn toàn được do nhiều nguyên nhân sảy ra như hệ thống có chứa chất bẩn bị đọng lại , rác mắc kẹt trong cánh van , do quá trình vận hành lâu ngày cánh van và gioăng làm kín bị bào mòn nên cần được sữa chữa thay thế .

Môi chất bị rò rỉ : nguyên nhân là do đệm làm kín đã bị hư hỏng , bào mòn , dùng lâu ngày thì hoạt động không còn ổn định , do kết cấu nối giữa mặt bích và van sảy ra vấn đề như tuột bulong , đứt gãy bulong .

Cánh van không mở được nhiều góc khác nhau : là do quá trình sử dụng van lâu ngày đóng hoặc mở làm rỉ sét hoặc do dầu bôi trơn bị khô , bó cứng khiến van khó hoạt động đóng ở được .

Cánh van phát ra tiếng ồn khi vận hành : nguyên nhân có thể là do trong quá trình lắp đặt đã không kiểm tra kỹ tình trạng đường ống kiến vật thể lạ dính vào , Nguyên nhân khác là do kích thước van không phù hợp với kích thước đường ống khiến cánh van chạm vào thành đường ống .

Thiết bị điều khiển vận hành kém : Nguyên nhân có thể do các thiết bị điều khiển đã dùng lâu ngày hoặc do mua phải các thiết bị đã qua sử dụng , Các nhà cung cấp lắp không chuẩn model của van . Nhguyên nhân cũng có thể do nguồn điện cấp không được ổn định , hệ thống khí nén bị rò rỉ .

ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA DÒNG VAN BƯỚM

ƯU ĐIỂM

Van bướm có thiết kế gọn gàng , tiện lợi cho việc lắp đặt bảo trì , sữa chữa

Van bướm đa dạng về nhà sản xuất , chất liệu , xuất xứ

Van cánh bướm giá thành rẻ , dễ dàng tìm kiếm mà mua hàng

Khả năng làm kín tốt , ít khi bị ăn mòn nếu dùng đúng chất liệu

Van dễ vận hành , không tốn quá nhiều công sức

NHƯỢC ĐIỂM

Van bướm không được ứng dụng nhiều trong việc điều tiết lưu lượng

Van không chịu được áp lực và nhiệt dộ quá cao

Dễ bị kẹt trong quá trình vận hành

Van có kích thước từ DN50 . không thể sử dụng cho các hệ thống đường ống nhỏ hơn

Xem thêm các dòng van bướm tại đây >>>https://vannuoc.com/van-buom-han-quoc-nhat-dai-loan-d4.html